روان شناسی و مشاوره و مقالات روان شناسی، اختلالات رفتاری و روانی
روان شناسی و مشاوره و مقالات روان شناسی، اختلالات رفتاری و روانیروان شناسی و مشاوره و مقالات روان شناسی، اختلالات رفتاری و روانی
روان شناسی و مشاوره و مقالات روان شناسی، اختلالات رفتاری و روانیعشق های آتشین؛ رهگذر خطرناک در مسیر زندگی جوانان
عشق های آتشین؛ رهگذر خطرناک در مسیر زندگی جوانان
درباره
عشق، عظمت و شکوه و یا جنون و بیمارى آن سخن بسیار گفته‌اند، و شاید کمتر
کلمه‌اى باشد که این همه تعبیرات مختلف و متناقض درباره آن شده باشد.
بعضى از نویسندگان بزرگ گاهى آن را به قدرى بالا برده اند که گفته‌اند:
«عشق، افسر زندگى و سعادت جاودانى است».
(گوته آلمانى)
و یا به گفته «هزیه» عشق معمار عالم است.
«توماس مان» از اثر معجزه آساى عشق سخن گفته و معتقد است که: «عشق روح را تواناتر و انسان را زنده دل نگه مى‌دارد».
عدّه‌اى
از فلاسفه بزرگ شرق، پا را از این هم فراتر نهاده و عقیده دارند: «هر حرکت
و جنبشى در جهان است ناشى، از یک نوع (عشق) مى‌باشد، حتى حرکات افلاک و
کرات عالم بالا»!
و البتّه اگر این کلمه را به معناى وسیع خود - یعنى هر
نوع کشش و جاذبه فوق العاده - تفسیر کنیم باید گفتار آنها را تأیید کرد،
چه جاذبه‌اى از جاذبه عمومى نیرومندتر و بنابراین چه عشقى از آن آتشین‌تر؟!
در
برابر این همه تعبیرات و تفسیرهاى جالب، عده‌اى دیگر از نویسندگان و
فلاسفه، زننده ترین حملات و اتهامات را نثار «عشق» کرده و آن را تا سرحدّ
یک بیمارى نفرت انگیز تحقیر نموده‌اند.
یکى از نویسندگان معروف شرق می‌گوید: «عشق مانند سل و سرطان و نقرس، بیمارى مزمنى است که آدم عاقل باید از آن فرار کند»!
بعضى
دیگر همچون «کوپرنیک» دانشمند معروف فلکى که خواسته است در تحقیر خود،
جانب عشق را کمى نگه دارد، گفته است: «عشق را اگر یک نوع جنون ندانیم لا
اقلّ عصاره‌اى از مغزهاى ناتوان است»!
این تفسیرهاى فوق‌‌العاده ضد و
نقیض را آن هم درباره کلمه‌اى که از متداول ترین کلمات در ادبیات و شعر و
حتى سخنان روزمره است، نباید حمل بر تناقض در قضاوت در مورد یک واقعیت معین
دانست بلکه این اختلاف، در واقع، از اختلاف در زوایه دید قضاوت کنندگان
سرچشمه مى‌گیرد.
یعنى هر یک از این نویسندگان و دانشمندان در
واقع یکى از چهره‌های عشق را که شاید در زندگى خود بیشتر با آن مواجه
بوده است مورد بحث قرار داده، در این صورت باید اعتراف کرد که:
اگر
منظور از عشق یک کشش و جاذبه نیرومند و خارق العاده میان دو انسان، یا به
طور کلى دو موجود (اعم از انسان، حیوان، گیاه و موجود بى جان) در مسیر یک
هدف عالى بوده باشد چه از آن بالاتر تصوّر مى‌شود؟!
زیرا قدرت خلاقیت آن
به قدرى عجیب است که مى‌تواند هر مانعى را تحت الشعاع خود قرار دهد و به
سرعت همه موانع را در مسیر تکامل پشت سر بگذارد.
تمام تحسین هایى که از
عشق شده به خاطر همین خلاقیت و نیروى عظیم و بى نظیر آن است، چنان که
مى‌دانیم بسیارى از عالى ترین شاهکارهاى ادبى معمارى، و هنرى به معناى
واقعى در سایه چنین جاذبه‌اى به وجود آمده است.
امّا اگر منظور از عشق،
جاذبه و کشش نیرومندى باشد که دو انسان را به گناه، آلودگى، و سقوط در
لجنزار عصیان و فحشا بکشاند هر چه در مذمت آن گفته شود کم است؛ زیرا
لکه‌های ننگ آن، چنان پررنگ و ثابت است که به این آسانى پاک شدنى نیست.
و
اگر منظور، آن جاذبه دیوانه کننده‌اى باشد که عقل را به کلى ویران کرده،
از کار مى‌اندازد، و انسان بر اثر آن دست به هر کار جنون آمیزى مى‌زند، هر
چه درباره تحقیر آن نیز گفته شود بجاست.
خلاصه عشق از دریچه‌های دید مختلف، چهره‌های فوق العاده گوناگون دارد. بنابراین هم ستایش‌ها و هم تحقیرهاى آن هر دو بجاست.
در زیر لفافه شاعرانه «عشق»
موضوعى
که در این جا توجّه به آن براى همه جوانان پاکدل نهایت ضرورت را دارد این
است که امروز در زیر لفافه زیبا و شاعرانه «عشق» چه جنایت‌ها و تبهکارى‌ها
که نمى‌شود، و چه آلودگى‌ها که به نام عشق مقدّس انجام نمى‌گردد.
هر
آلوده دامن هوسباز و شهوترانى، خود را در لباس عاشق صادق که به اصطلاح
«گواهش دل چاک چاک اوست» و در دستش «جز این سند پاره پاره نیست»! جا
مى‌زند.
هر فریبکار دو روى دیو صفت که نظرى جز اشباع شهوات سرکش حیوانى
خود ندارد، با استفاده از شاخ و برگ‌ها و توصیف‌های شاعرانه همین «کلمه» به
مقاصد شوم شیطانى خویش جامه عمل مى‌پوشاند و به همین دلیل پس از آن که به
اهداف کثیف خورشید، ماسک از چهره واقعى او برداشته مى‌شود، آن‌چه را گفته
بود همه و همه را فراموش مى‌کند، درست مانند ظرف بزرگ آبى که وقتی یک مرتبه
آن را وارونه کنند، قطره‌اى از آن عواطف پاک و عشق‌های آتشین و سوزان باقى
نمى‌ماند، و اثرى از آن قلب لبریز از محبّت، و چشم‌های بیمار از بیمارى
عشق، و هزاران ادعاى دیگر دیده نمى‌شود.
آن گاه معشوق فریب خورده و پشیمان مى‌ماند با یک دنیا اندوه و حسرت و غم!
جوانان
باید با دقّت هر چه بیشتر مراقب این «مدعیان دروغین عشق» باشند؛ مدعیانى
که سرمایه‌اى جز دروغ و فریب و خدعه ندارند و چه بسا قلب مملوّ از عشق
سوزانشان را در آنِ واحد در چندین جا گرو گذاشته‌اند! و با هزار تزویر و
نیرنگ همه جا خود را عاشقى صادق و یکه شناس! قلمداد نموده‌اند.
باید
توجّه داشته باشند که از این قماش افراد در محیط امروز، بسیار زیادند،
همین‌ها هستند که گاه وقاحت را به جایى مى‌رسانند که مثلا نامه واحد مملوّ
از دروغ‌ها را کپی کرده، در آن واحد براى چند دختر مى‌فرستند و در همه جا
لباس «عشق مقدّس» بر تن کرده تمام قامت خود را در آن فرو برده‌اند، ولى در
زیر این نام هزار گونه جنایت مرتکب مى‌شوند.
نه تنها دختران جوان بلکه
پسران نیز باید مراقب این دام‌های گوناگون که به نام «عشق پاک» بر سر راه
آنها نهاده مى‌شود باشند؛ دام هایى که پس از افتادن در آن اغلب رهایى وجود
ندارد، و کفاره یک لحظه غفلت، خوش بینى بی‌جا، و تسلیم الفاظ ریاکارانه
توخالى شدن را گاهى در یک عمر هم نمى‌توان پرداخت کرد.
بخصوص کسانى که
از نظر «محبّت» کمبود دارند و در «محرومیت» به سر برده اند، خیلى زود تسلیم
این اظهار عشق‌ها و محبّت‌ها مى‌شوند، و همین محرومیت‌ها سبب مى‌شود که
زود فریب بخورند و به دام افتند، این‌ها باید بیش از دیگران مراقب باشند.
حضرت آیت‌ا... مکارم شیرازی
استفاده از اینترنت
استفاده از اینترنت
استفاده
از اینترنت ممکن است منجر به مشکلاتی شود؛ مشکلاتی چون استفاده بیش از
اندازه، دستیابی به اطلاعات نامناسب برای نوجوانان و یا دادن اطلاعات خصوصی
که می تواند برای خود نوجوان و یا خانواده اش مشکل آفرین باشد؛ ارتباطات
نامناسب با افرادی از فرهنگ های دیگر یا افرادی که مشکلات عاطفی دارند و یا
افراد مسن تر که معمولاً در اینترنت رایج است.
دومین گروه مشکلات
اساساً از عدم نظارت والدین ناشی می شود. اینترنت دارای اطلاعاتی است که
برای دانش آموزان می تواند بسیار مفید باشد؛ اما همین رسانه اطلاعاتی را
نیز در اختیار نوجوانان قرار می دهد که ممکن است برایشان مضر باشد.
نوجوانان روش های خشونت آمیزی را از اینترنت یاد می گیرند و یا ممکن است به
تصاویر نامناسبی دست پیدا کنند. در اینترنت واقعیت و دروغ هر دو وجود
دارد. گاهی نوجوانان اطلاعات نادرستی به دست می آورند و آنها را در تکالیف
مدرسه خود استفاده می کنند و یا در اختیار دوستانشان قرار می دهند. از طریق
این رسانه می توان خرید و فروش کرد، گاهی نوجوانان از کارت اعتباری
والدینشان برای این کار استفاده می کنند و یا از این طریق شرط بندی می
کنند، همچنین ممکن است نوجوانان با اطلاعات شخصی خودشان یا والدینشان (از
قبیل نشانی، شماره تلفن و شماره کارت اعتباری) کارهای قانونی یا غیرقانونی
انجام دهند که موجب مشکلاتی خواهد شد.
مشکل اصلی اینترنت تنها مسائل
اخلاقی یا خشونت نیست، بلکه نوجوانان از این طریق با افراد مختلفی آشنا می
شوند که اگر نظارتی بر این کار وجود نداشته باشد ممکن است طعمه این افراد
شوند. گاهی نوجوانان با افرادی از طریق اینترنت آشنا شده اند که 10 یا 15
سال مسن تر از خودشان بوده اند و با آنها در ارتباط قرار گرفته اند. در
مواردی نیز نوجوانان با افرادی آشنا می شوند و یا به اطلاعاتی دست می یابند
که با ارزش ها، گرایش ها و معیارهای برخی خانواده ها مغایرند.
راه حل
راه
حل این مشکل تنها نظارت صحیح والدین است. برخی از نوجوانان نیازمند نظارت
بیشتر و دقیق تری نسبت به دیگران هستند؛ مثلاً ممکن است به دخترتان بگویید:
«دیر به خانه نیا!» و او زمان مناسبی به خانه برگردد. شما همان جمله را به
پسرتان می گویید و او بعد از چند روز به خانه باز می گردد و مدعی است که
دیر برنگشته است. اگر به فرزند مسئولیت پذیر خود بگویید: «وقتی من در خانه
نیستم رایانه را روشن نکن.» او به حرف شما گوش می کند؛ اما فرزند دیگرتان
به محض آنکه خانه را ترک می کنید رایانه را روشن می کند. بعضی افراد
معتقدند که بعضی از بچه ها قابل اعتماد و مسئولیت پذیرند و برخی این طور
نیستند. به راحتی می توانید بر کارهای فرزندان مسئولیت پذیر خود نظارت
کنید. آنها به حرف شما گوش می کنند؛ با شما همکاری می کنند و از حرفتان
پیروی می کنند. نوجوانان لجوج یا سرسخت، متقلب و یا بی مسئولیت را مشکل تر
می توان زیر نظر داشت. بیشتر بحث های زیر درباره افراد دسته دوم است.
نظارت برفرد بی مسئولیت
معمولاً
نظارت بر کارهای فرد بی مسئولیت مشکل است. چنین نوجوانی در جنبه های مختلف
زندگی از قبیل تمام کردن تکالیف و تمیز کردن اتاق خود احساس مسئولیت نمی
کند. والدین هم اگر از چنین فردی بخواهند که صحبت تلفنی اش را در یک زمان
خاص تمام کند؛ کارهای روزمره اش را انجام دهد و یا به موقع به خانه بیاید،
توجهی به حرف ایشان نمی کند. در چنین مواردی والدین ابتدا باید تا حد ممکن
او را در زمینه های دیگر مسئولیت پذیر بار بیاورند و سپس در زمینه رایانه و
اینترنت او را به یک فرد قابل اعتماد تبدیل کنند.
توصیه های دیگر
1ـ
رایانه را در قسمتی ازخانه قرار دهید که معمولاً بزرگ ترها در آن قسمت
حضور دارند و یا قسمتی که رفت و آمد زیادی در آن وجود دارد. بدین ترتیب
بهتر می توانید بر ارتباط بچه ها با اینترنت نظارت کنید. اجازه ندهید از
رایانه در یک اتاق خصوصی استفاد شود.
2ـ اگر فرزندتان احتیاج به اطلاعات
اینترنت برای تکالیف مدرسه اش دارد، می تواند منتظر بماند تا شما همراه او
باشید و او را در این زمینه کمک کنید و وقتی وارد سایت های مورد نیاز خود
می شود در کنار او باشید. در این باره نرم افزارهای فیلتر[1]مفید است. این
نرم افزارها بدون مشکل نیست؛ اما به این وسیله شخصی نمی تواند وارد بعضی از
سایت های نامناسب شود. بعضی از مؤسسات خدمات اینترنت نرم افزارهای فیلتر
خاص خود را ارائه می کنند. این نرم افزارها اطلاعات و سایت های نامناسب را
حذف می کنند. افرادی که با رایانه آشنایی کافی دارند، می توانند اطلاعات یا
برنامه هایی در اختیار شما بگذارند که دستیابی به سایت های خاصی را محدود
می کند و یا می توانید بفهمید در طول روز چه کارهایی با رایانه انجام گرفته
است.
3ـ باید دستور العمل هایی برای نوجوانان تعیین کنید؛ مثلاً: با
غریبه ها صحبت نکن؛ اطلاعات شخصی به کسی نده؛ از اسم واقعی ات استفاده نکن؛
بدون اجازه چیزی سفارش نده و عکس هایت را برای کسی نفرست. باید نتایج و
پیامدهای خاصی برای گوش کردن به حرف هایتان یا بی توجهی به آنها تعیین کنید
و در کنار آن قوانین و محدودیت هایی را وضع کنید.
4ـ نوجوانان در خارج
از خانه نیز دسترسی به اینترنت دارند. در مدارس و کتابخانه ها نیز می توان
از روش هایی برای جلوگیری از دستیابی دانش آموزان به اطلاعات نامناسب
استفاده کرد. اجازه ندهید فرزندتان شب در خانه دوستش بماند یا تعطیلات آخر
هفته را با خانواده دیگری بگذراند؛ مگر اینکه والدین آن خانوداه را
بشناسید. اگر فرزندتان با دوستی در ارتباط است که وی دسترسی به اینترنت
دارد، باز هم همین نکته ها را رعایت کنید.
5ـ اینترنت خطرات زیادی در بر
دارد؛ اما دور نگه داشتن نوجوانان و جوانان از آن کار مشکلی است. شما باید
با فرزندتان ارتباط برقرار کنید و وارد زندگی او شوید تا با علایق، گرایش
ها و دوستان او آشنا شوید.
6ـ درباره استفاده یا سوء استفاده از اینترنت
باید قوانین و نتایج کاملاً مشخصی وضع کنید: باید سعی کنید حس مسئولیت
پذیری و اعتماد را در تمام جنبه های زندگی نوجوانتان بالا ببرید.
7ـ
نظارت بر کارهای نوجوانان کاملاً ضروری است؛ اما میزان این نظارت بستگی به
شخصیت نوجوان دارد. برای برخی از آنان تنها کافی است توضیح دهیم چه کاری را
انجام دهند و چه کاری را انجام ندهند؛ اما در بعضی موارد دیگر شاید لازم
باشد صفحه کلید رایانه را با خودتان به محل کارتان ببرید تا نظارت کافی
داشته باشید.
8ـ با یک نظارت صحیح می توانید از اینترنت به عنوان پاداش و
یا مشوّقی برای انجام کاری استفاده کنید تا اینکه فرزندتان را ترغیب یا
کمک کنید رفتارش را متعادل کند.
منبع کمکی:
- فونتنل، دن، کلیدهای
رفتار با نوجوانان، ترجمه مسعود حاجی زاده ـ اکرم قیطاس، تهران: کتابهای
دانه، 1381، صص 182-176.[1] . این نرم افزارها در صورت نصب بر روی رایانه،
این امکان را به شما می دهد که مطالب یا تصاویر نامناسب، هوشمندانه (از پیش
تعریف شده) و یا به انتخاب شما بر روی صفحه مانیتور به نمایش در نیایند.
این برنامه نسبت به متن و تصویر حساس است. صفحه ای که کلمه ای در آن وجود
داشته باشد که در لیست سیاه برنامه نیز هست، مانیتور آن را نشان نمی دهد و
پیام خطر داده می شود این برنامه ها فهرستی سیاه دارد که از پیش تعریف شده
است و می توان به آن افزود. نحوه برخورد با وضعیت خطر را هم می توان از پیش
معین کرد. مثلاً دفعه اول پیام خطر بدهد و سه ثانیه صبر کند. اگر صفحه را
در این بین کاربر نبست، تصویر آن را بگیرد و ذخیره کند و سه ثانیه دیگر هم
صبر کند. سپس در صورت بسته نشدن صفحه، آن را خود برنامه می بندد. این
برنامه قدرت کنترل میزان زمان دسترسی به اینترنت را نیز دارد؛ یعنی می توان
معین کرد که چه ساعت هایی رایانه مجاز است به اینترنت متصل شود و همچنین
سیستم درکل روز جمعاً چه میزان می تواند به اینترنت متصل باشد. نسخه فارسی
این نرم افزارها در ایران وجود دارد که از آن جمله می توان به نرم افزار
«پاک» محصول شرکت ابن سینا اشاره کرد.
منبع نور پورتال
وب گردی تهدیدی برای روابط سالم انسانی
وب گردی تهدیدی برای روابط سالم انسانی
وب گردی و چت کردن بیش از حد، می تواند روابط انسانی سالم و درست را به چالش بکشد.
دنیای مجازی به ویژه چت روم ها، ارتباط رودرروی انسان ها را کمتر کرده و آنان را از اجتماع اطراف دور می سازد.
عادت-
استفاده بیش از حد افراد- به تکنولوژی های جدید و به نوعی اعتیاد به آن
مرحله خطرناکی است که سلامت روانی افراد را به خطر می اندازد. افراد با
توجه به میزان وقت و نوع شخصیت خود از اینترنت و تلفن همراه استفاده می
کنند که با توجه به این دو فاکتور، میزان آسیب زایی سنجیده می شود، به طوری
که اگر افراد مدت زمان زیادی از این وسایل استفاده کنند، دچار اعتیاد می
شوند که یک مرحله جدی در آسیب پذیری است.
محیط چت روم، از جمله محیط
هایی به شمار می آید که افراد به راحتی می توانند در آن شخصیت واقعی خود را
کتمان کرده و آن طوری که دوست دارند خود را جلوه دهند و طرف مقابل نیز به
این حقیقت پی نخواهد برد.
تفکر و تعقل در عواطف و احساسات
پیدا شده در محیط های مجازی، نقشی نداشته و تنها فرد برای سرگرمی و تفریح
زودگذر اقدام به این کار می کند که تبعات سنگینی مخصوصا برای قشر جوان و
دختران جامعه به دنبال خواهد داشت.
براساس نتایج این بررسی ها افرادی که
مدت زمان بیشتری از تلفن همراه و فضاهای مجازی مانند اینترنت و چت استفاده
می کنند به سمت تنهایی حرکت می کنند و از اجتماع دور می شوند، لذا افرادی
که مدت زمان کمتری از این امکانات استفاده می کنند، دارای تعاملات و مهارت
های اجتماعی بهتری هستند.
فواید تکنولوژی نوین
رفع نیازهای
ضروری، از اساسی ترین فواید تکنولوژی و محیط مجازی است. همچنین برای افرادی
که دارای اعتماد به نفس پایین تری هستند، فضای مجازی می تواند مفید باشد،
در واقع افراد می توانند مهارت های اجتماعی خود را در این فضای مجازی تقویت
کرده و مورد آزمایش قرار دهند.
خانواده ها باید نکات مثبت و منفی این
محیط را برای کودک و نوجوان خود شرح داده و بر استفاده وی از این محیط ها
نیز کنترل داشته باشند.
منبع نورپورتال